Links en Rechts

Met het in gang zetten van het nieuwe culturele seizoen, belandde ik op een site over de haiku: http://www.baetzler.de/poetry/lexa_haiku_def.html. Daarover valt aanmerkelijk meer te vertellen dan de compactheid van deze dichtvorm doet vermoeden. Zo is het gebruikelijk (maar niet noodzakelijk) om het gedicht op te bouwen uit drie regels van vijf, zeven en vijf lettergrepen. Dit is mede afhankelijk van de taal waarin ze geschreven zijn. Een Russische haiku bevat gemiddeld twintig lettergrepen, terwijl een Engelse vaak korter dan zeventien lettergrepen is.

Naast informatie over de vorm, beschrijft de site ook waaraan de inhoud moet voldoen. Een haiku bevat vaak een woord die het seizoen van het jaar aanduidt. Dit kan ook indirect, bijvoorbeeld in de vorm van het woord sjaal (voor het winterseizoen). Daarnaast bevat een haiku een beeld van een ervaring dat bij de lezer weer emoties oproept. Hierin wijkt de haiku niet af van andere geslaagde kunstuitingen. Dit beeld bevat vaak een tegenstelling, zoals oud tegenover nieuw of beweging tegenover stilstand. Alsof dit alles nog niet genoeg is, bevat een haiku ook vaak een culturele verwijzing.

Het goede nieuws is dat haiku een dichtvorm is waarbij de woorden niet rijmen.

Het boek Haiku World bevat een bloemlezing van haiku’s uit 45 verschillende landen (in de originele taal en vertaald in het Engels). Het is uitgegeven door Kodansha International

(ISBN 4770020902, http://www.kodansha-intl.com).

~ ~ ~

Het najaar is een goede tijd om te bedenken wat je met je tuin wilt doen. Na het bekijken van de webpagina’s op http://academic.bowdoin.edu/zen/, krijg je vanzelf zin om een zentuin aan te leggen. De site bevat foto’s van 24 beroemde Japanse tuinen, waaronder Shusui-tei, de tuin bij het keizerlijk paleis in Kyoto.

Er wordt uitgebreid ingegaan op de oorsprong van de Japanse tuin en hoe deze zich door de eeuwen heen ontwikkeld heeft. Het eerste Japanse boek over het ontwerpen van tuinen is de Sakuteiki, dat geschreven is in de 11^e eeuw. Dit boek is in Engelse vertaling uitgegeven bij Tuttle Publishing (ISBN 0804832943, http://www.tuttlepublishing.com).

In de Sakuteiki worden verschillende elementen beschreven die een tuin kan bevatten. De Bowdoin site noemt er een aantal en toont er voorbeelden van. Naast de karakteristieke stenen in het zand, hebben ook bloemen en bomen een belangrijke rol. Meer dramatisch vormgegeven tuinen hebben vaak waterstroompjes of zelfs watervallen. Het water kan weer overbrugd worden en de juiste verhouding van water en land leidt tot de vorming van eilanden. Na het bekijken van de Bowdoin site was ik genezen van mijn vooroordeel dat Japanse tuinen vooral uit aangeharkte miniwoestijntjes bestaan.

~ ~ ~

Het bezoeken van een zentuin is een bijzondere ervaring. Waarom dat zo is, is nu onderzocht, zo meldt de BBC (http://news.bbc.co.uk/1/hi/technology/2283398.stm). Een team van de Kyoto universiteit in Japan vroeg zich af waarom een bezoek aan de beroemde tuin van de Ryoanji Temple in Kyoto zo’n kalmerende invloed heeft op de bezoekers. Na analyse van de schijnbaar willekeurig geplaatste rotsen, kwamen zij tot de conclusie dat de symmetrielijnen tussen de rotsen tesamen de uitwaairende takken van een boom vormen. In het onderbewuste zou het bekijken van deze tuin het beeld van een boom oproepen.

De tuin werd tussen de 14^e en de 16^e eeuw door een onbekende ontwerper aangelegd.

~ ~ ~

Als je niet de ruimte of energie hebt om een zentuin op ware grootte aan te leggen, maak dan een minizentuin. Op webpagina http://www.officeplayground.com/zengarden1.html vind je de Deluxe Zen Garden.

Deze luxe uitvoering bestaat uit een rozenhouten bak van 23 bij 23 cm. Hij is gevuld met gezeefd wit zand, twee keramische kraanvogels, een houten en een bamboehark en gepolijste stenen. De moderne executive komt helemaal tot rust met het bijgevoegde meditatieboek van 64 pagina’s en door patronen in het zand te harken. Voor zen is niet meer ruimte nodig dan één stoeptegel!